H βραχυθεραπεία ελαττώνει την τοπική υποτροπή στην κοίτη του όγκου, στον καρκίνο του μαστού.

Γράφει η ΑΝΘΗ ΜΗΛΙΑΔΟΥ.

(Αναφορά από την American Society of Breast Surgeons, 13^th Annual Meeting, 4/5/2012)

          Η επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του μαστού (APBI) ή η βραχυθεραπεία είναι πιο αποτελεσματικές από την ακτινοβόληση ολόκληρου του μαστού (WBI) όσον αφορά την αποφυγή υποτροπής μετά από ογκεκτομή. Ο λόγος που χορηγείται ΑΚΘ μετά από ογκεκτομή είναι η θανάτωση των υπολειπόμενων καρκινικών κυττάρων.

          Τα ποσοστά υποτροπών είναι υψηλότερα στην κοίτη του όγκου παρά σε οποιαδήποτε άλλη θέση του μαστού που υποβλήθηκε σε ογκεκτομή. Η εστιασμένη APBI προσφέρει καλύτερο τοπικό έλεγχο των υποτροπών στην κοίτη του όγκου.

          Μέχρι τώρα η WBI είναι η ακτινοθεραπεία εκλογής μετά από ογκεκτομή.

          Η συγκεκριμένη μελέτη περιλαμβάνει 1444 ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού οι οποίες υποβλήθηκαν σε APBI μετά από ογκεκτομή. Με μέσο χρόνο παρακολούθησης 60 μήνες, υπήρχαν  50 περιπτώσεις (3,5%) ομόπλευρων υποτροπών στις ασθενείς που έλαβαν ΑPBI (34 Gy, 3.4 Gy/fr). Γενικώς, στην πενταετία το ποσοστό ομόπλευρων υποτροπών ήταν 3.61% (3.65% για διηθητική νόσο και 3.36% για προδιηθητική). Μόνον 14 (1%) υποτροπές καταγράφηκαν να σχετίζονται με την κοίτη του όγκου στον ομόπλευρο μαστό.  

          Συγκεκριμένα 1255 ασθενείς (87%) είχαν διηθητική νόσο (μέσο μέγεθος 10mm) και 194 (13%) ασθενείς είχαν DCIS (μέσο μέγεθος 8 mm). H μόνη μεταβλητή η οποία σχετίσθηκε με τις υποτροπές στον ομόπλευρο μαστό ήταν η ύπαρξη αρνητικών οιστρογονικών υποδοχέων (P=0.0004). Στην ομάδα ασθενών με DCIS, ηλικία < 50 έτη (P=0.0431) και στενά/θετικά εγχειρητικά όρια (P=0.0551) σχετίσθηκαν με αυξημένα ποσοστά ομόπλευρων υποτροπών. 

          Οι δόσεις που χορηγήθηκαν με τις δύο τεχνικές ήταν βιολογικώς ισοδύναμες. Η APBI στοχεύει στον ιστό που είναι σε υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση υποτροπής αποφεύγοντας τους φυσιολογικούς ιστούς όπως είναι οι πλευρές, ο πνεύμονας, η καρδιά, ο θωρακικός μυς.

          Σε μία μεγαλύτερη μελέτη με περίπου 93000 γυναίκες (JAMA, 2012;307:1827-1837) τα αποτελέσματα ήταν αντιφατικά. Ταυτόχρονα η συγκεκριμένη μελέτη ήταν αναδρομική. Η APBI βρέθηκε να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης και επιπλοκών και με χαμηλότερο κίνδυνο μακροπρόθεσμης διατήρησης του μαστού σε ηλικιωμένες γυναίκες με διηθητική νόσο, σε σύγκριση με τη WBI. Στη συγκεκριμένη μελέτη, ασθενείς που υποβλήθηκαν σε APBI τελικά έκαναν μαστεκτομή σε ποσοστό διπλάσιο από τις ασθενείς που αρχικά αντιμετωπίσθηκαν με WBI. Παρόλ’αυτά δεν γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο για τον οποίο υποβλήθηκαν σε μαστεκτομή. Εμφανίστηκε τοπική υποτροπή στην κοίτη του όγκου ή κάπου αλλού στον ίδιο μαστό ή στον ετερόπλευρο; Επίσης στη συγκεκριμένη μελέτη δεν δίνονται λεπτομέρειες όσον αφορά τη θέση εμφάνισης των λοιμώξεων καθώς επίσης και λεπτομέρειες για τα ποσοστά των θανάτων που σχετίσθηκαν με τη WBI.

          Είναι σίγουρο ότι ασθενείς που υποβλήθηκαν μόνον σε βραχυθεραπεία στην κοίτη του όγκου έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης υποτροπής οπουδήποτε αλλού εκτός από την κοίτη του όγκου. Άρα είναι πολύ σημαντικό να εκτιμηθούν οι απόλυτοι κίνδυνοι εμφάνισης υποτροπών στην κοίτη του όγκου και οπουδήποτε αλλού σε ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν με βραχυθεραπεία ή WBI.