Χειρότερο το αισθητικό αποτέλεσμα στους μαστούς με την επιταχυνόμενη ακτινοθεραπεία (Μελέτη φάσης ΙΙΙ, RAPID, Randomized Trial of Accelerated Partial Breast Irradiation Using 3D Conformal External Beam Radiation Therapy)

Από την Ανθή Μηλιάδου

(Από την 54η ετήσια συνάντηση της American Society for Radiation Oncology - Abstract 30) 

Σύμφωνα με μία μεγάλη διεθνή τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, για μερικές γυναίκες με πρώιμο καρκίνο μαστού οι οποίες υποβλήθηκαν σε επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση μαστού (APBI) εμφάνισαν φτωχότερο κοσμητικό αποτέλεσμα, Η τεχνική APBI που χρησιμοποιήθηκε ήταν η τρισδιάστατη σύμμορφη εξωτερική ακτινοθεραπεία (3D-CRT). 

Η μελέτη συνεχίζεται, αλλά στα τρία έτη παρακολούθησης, το 32% των ασθενών που έλαβαν APBI είχαν χειρότερο κοσμητικό αποτέλεσμα σε σύγκριση με το 19% των ασθενών που έλαβαν ακτινοβόληση σε ολόκληρο το μαστό (WBI) (P< 0.0001). H εμφάνιση του μαστού εκτιμήθηκε από νοσηλεύτριες οι οποίες εκπαιδεύτηκαν γι’αυτό το σκοπό. Οι μαστοί εκτιμήθηκαν στην αρχή, μετά 3 και 5 έτη από την ολοκλήρωση της θεραπείας. Όλες οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε ογκεκτομή, ήταν τουλάχιστον 40 ετών, είχαν διηθητικό καρκίνο ή DCIS με μέγεθος όγκου μικρότερο των 3 εκ και με αρνητικούς λεμφαδένες. 

H ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ίνωση ή πάχυνση των ιστών στο μαστό και μπορεί να επιδρά αρνητικά στο κοσμητικό αποτέλεσμα. 

Το σύντομο μεσοδιάστημα μεταξύ των κλασμάτων με την APBI είναι μία πιθανή εξήγηση για την αυξημένη τοξικότητα και τα ανάλογα δυσμενή κοσμητικά αποτελέσματα. 

Το κοσμητικό αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερης αξίας αφού συνολικά η συντηρητική θεραπεία έχει σκοπό τη διατήρηση των μαστών. Υπάρχουν αισθητικές και συναισθηματικές προεκτάσεις. 

Μέχρι σήμερα αντικρουόμενα αποτελέσματα προέκυψαν από μελέτες φάσης ΙΙ οι οποίες έδωσαν σημασία στην τοξικότητα από την APBI και τη WBI. 

Στη συγκεκριμένη μελέτη φάσης ΙΙΙ, η WBI χορηγήθηκε με δύο σχήματα. Είτε με 25 συνεδρίες των 2 Gy/fr (Σ.Δ.Ο. = 50 Gy) είτε με 16 συνεδρίες των 2.65 Gy/fr (Σ.Δ.Ο. = 42.5 Gy). H APBI χορηγήθηκε σε διάστημα 5 ημερών, με δύο κλάσματα ημερησίως και 3.85 Gy/fr. 

H εφαρμογή της WBI έχει μειώσει τις τοπικές υποτροπές. Παράλληλα έχουν αποφευχθεί οι μαστεκτομές και έχει βελτιωθεί η συνολική επιβίωση. Παρόλ’αυτά, το 30% των ασθενών δεν λαμβάνουν WBI διότι είναι μία θεραπεία που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η APBI έχει μειώσει σημαντικά το συνολικό χρόνο θεραπείας. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι γυναίκες που έλαβαν WBI, είχαν την επιλογή να λάβουν και boost. Τελικά όμως ελάχιστες γυναίκες έλαβαν boost. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μία πιθανή εξήγηση για τη διαφορά στο κοσμητικό αποτέλεσμα που καταγράφηκε μεταξύ των δύο ομάδων ασθενών. 

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι ισχύουν και για την ενδοϊστική βραχυθεραπεία, όπου συνήθως ακτινοβολείται μικρότερος όγκος μαζικού αδένα.