Παράγοντες κινδύνου υποτροπής στον σύστοιχο μαστό και αξιολόγηση του δείκτη M.D.Anderson σε γυναίκες μετά από νεοεπικουρική χημειοθεραπεία και συντηρητική χειρουργική αντιμετώπιση. Δύο μελέτες με διαφορές.

Πρόσφατα παρουσιάστηκε ένας προγνωστικός δείκτης για αξιολόγηση του κινδύνου της τοπικο-περιοχικής υποτροπής σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία διατήρησης του μαστού μετά από νεοεπικουρική χημειοθεραπεία.

Αυτός ο προγνωστικός δείκτης με την ονομασία M.D.Anderson Prognostic Index (MDAPI) βασίζεται στις ακόλουθες μεταβλητές και τις βαθμολογήσεις τους με 0 ή 1:

Μία εστία =0 -  Πολυεστιακή νόσος = 1
Όγκος μικρότερος ή ίσος των 2εκ σε διάμετρο = 0 -  Μεγαλύτερος = 1
Αρχική κατάσταση λεμφαδένων Ν0 ή Ν1 = 0 –  Ν2 ή Ν3 = 1
Λεμφαγγειακή διήθηση = 1  - όχι διήθηση = 0

Η πρόσθεση των αριθμών δίνει τη συνολική βαθμολόγηση, από την οποία προκύπτουν τρείς ομάδες κινδύνου ανάπτυξης της τοπικο-περιοχικής υποτροπής: Η χαμηλού κινδύνου (Συνολικό MDAPI score = 0-1), η μέσου κινδύνου (Συνολικό MDAPI score= 2) και η υψηλού κινδύνου (Συνολικό MDAPI score = 3-4).
Στην τελευταία ανήκουν ασθενείς με N2/N3 νόσο, λεμφαγγειακή διήθηση, υπολειπόμενο όγκο με ιστολογικό μέγεθος  >2εκ και πολυεστιακή υπολειπόμενη νόσο στην ιστολογική.

 (Η αρχική παρουσίαση του δείκτη στη διεύθυνση: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cncr.20815/pdf .)

Αυτός ο δείκτης έχει αξιολογηθεί και έχει βρεθεί ότι μπορεί να αναγνωρίσει τις ασθενείς με υψηλό κίνδυνο τοπικοπεριοχικής υποτροπής .

Στοιχεία για τη χρησιμότητα του δείκτη δημοσιεύθηκαν τον Αύγουστο του 2011 στο περιοδικό Annals of Surgical Oncology (http://www.springerlink.com/content/a8w261htvw558832/), από το MD Anderson Cancer Center ( Χιούστον,Τέξας), που παρουσίασε την εφαρμογή του δείκτη τους σε 551 ασθενείς, οι οποίες αντιμετωπίστηκαν με νεοεπικουρική χημειοθεραπεία, θεραπεία διατήρησης μαστού ή μαστεκτομή και ακτινοθεραπεία.

Από τη μελέτη προέκυψε ότι ο συγκεκριμένος προγνωστικός δείκτης κατηγοριοποίησε με επιτυχία τις ασθενείς σε σχέση με τον κίνδυνο ανάπτυξης  τοπικο-περιοχικής υποτροπής. Οι συγγραφείς του άρθρου εκτιμούν ότι ο δείκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναγνωρίσει ασθενείς με υψηλές πιθανότητες ανάπτυξης τοπικο-περιοχικής υποτροπής και οι οποίες μπορεί να εκτιμηθεί ότι χρειάζονται περισσότερο εκτεταμένη χειρουργική θεραπεία ή ότι είναι κατάλληλες για συμμετοχή σε κλινικές μελέτες που αξιολογούν νέες στρατηγικές για τον τοπικο-περιοχικό έλεγχο.

Μια νέα μελέτη, όμως, από την Οσάκα της Ιαπωνίας, που δημοσιεύθηκε στις ηλεκτρονικές σελίδες του περιοδικού Cancer (http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cncr.27377/abstract)

παρουσιάζει ορισμένες διαφοροποιήσεις και προτείνει μια διαφορετική εξιολόγηση. Αναλυτικότερα: Οι Ιάπωνες ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα 375 ασθενών που έλαβαν νεοεπικουρική χημειοθεραπεία και στη συνέχεια υποβλήθηκαν σε αντιμετώπιση με διατήρηση του μαστού. Στόχος της μελέτης ήταν ο προσδιορισμός των παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση υποτροπής στον σύστοιχο μαστό, όπως επίσης και η αξιολόγηση της  χρησιμότητας του προγνωστικού δείκτη M.D.Anderson.

Η ενδιάμεση παρακολούθηση των ασθενών ήταν 47,8 μήνες και η τετραετή ελεύθερη από υποτροπή στο σύστοιχο μαστό επιβίωση 95,6%.

Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι οι οιστρογονικοί υποδοχείς και η πολυεστιακότητα στον υπολειπόμενο όγκο συνδεόντουσαν σε σημαντικό βαθμό με την επιβίωση ελεύθερης υποτροπής στον σύστοιχο μαστό.

Επιπρόσθετα ασθενείς που είχαν θετικούς τους οιστρογονικούς υποδοχείς και αρνητικό το HER2 δεν ανάπτυξαν υποτροπή στον σύστοιχο μαστό κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης.

Παρόλο που στις ασθενείς της μελέτης η προγνωστική κατηγοριοποίηση σύμφωνα με τον δείκτη M. D. Anderson ήταν σχετικά καλή για την πρόβλεψη της υποτροπής στον σύστοιχο μαστό, η συχνότητα της υποτροπής στην ομάδα υψηλού κινδύνου δεν ήταν αντίστοιχα αυξημένη, αφού προέκυψε να είναι μικρότερη από αυτή της ομάδας με ενδιάμεσο κίνδυνο.

Επίσης, η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι η υποτροπή στο σύστοιχο μαστό είναι ένας ανεξάρτητος προβλεπτικός παράγοντας για τη συνολική επιβίωση.

Οι συγγραφείς του άρθρου καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση των οιστρογονικών υποδοχέων και η πολυεστιακότητα του υπολειπόμενου όγκου μετά από νεοεπικουρική χημειοθεραπεία ήταν ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες για την υποτροπή στον σύστοιχο μαστό σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία διατήρησης μαστού.

Ο δείκτης του Μ.D.Anderson δεν ήταν τόσο καλά προσαρμόσιμος στις ασθενείς της μελέτης για  την πρόβλεψη της υποτροπής στον σύστοιχο μαστό.

Οι ασθενείς με θετικούς οιστρογονικούς υποδοχείς και αρνητικό HER2 όγκο έχουν ευνοϊκή πρόγνωση, ενώ οι ασθενείς που αναπτύσσουν υποτροπή στον σύστοιχο μαστό μετά από νεοεπικουρική θεραπεία έχουν σημαντική χειρότερη συνολική επιβίωση.

Οι συγγραφείς προτείνουν νέο προγνωστικό δείκτη για την υποτροπή στον σύστοιχο μαστό που να βασίζεται στους δύο παράγοντες που αναγνωρίσθηκαν ότι προβλέπουν την υποτροπή: την κατάσταση των οιστρογονικών υποδοχέων και την πολυεστιακότητα του υπολειπόμενου όγκου.